CY000FAM032 - ΥΔΑΤΟΦΡΑΚΤΗΣ ΑΧΕΡΙΤΟΥ

Περιγραφή

Ο υδατοφράκτης Αχερίτου FAM032 βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων της Αχερίτου, σε απόσταση 3.72km βόρεια από το κέντρο της κοινότητας, σε περιοχή που δεν ελέγχεται από την Κυπριακή Δημοκρατία. Κατά την περίοδο της Βρετανικής αποικιοκρατίας, ο άγγλος υδραυλικός μηχανικός J. H. Medlicott, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα καλύτερα αρδευτικά έργα έπρεπε να κατασκευαστούν στη Μεσαορία. Πρότεινε την κατασκευή υδατοφρακτών, στα Κούκλια (FAM033), την Αχερίτου (FAM032) και τη Σύγκραση (FAM043). Ο υδατοφράκτης Αχερίτου ξεκίνησε να κατασκευάζεται στη κοίτη του ποταμού Αμμοχώστου το 1899 και προοριζόταν για την άρδευση σιτηρών και βαμβακιών της Μεσαορίας. Τα χρήματα για την εκτέλεση του έργου παραχωρήθηκαν από το βρετανικό θησαυροφυλάκιο. Για την κατασκευή του υδατοφράκτη εργοδοτήθηκαν περίπου 3000 άντρες και γυναίκες. Στη διάρκεια της κατασκευής, βρέθηκαν ίχνη αρχαιότερου φράγματος που κάλυπτε μικρότερη έκταση. Οι μηχανικοί του έργου, χρονολόγησαν ότι το αρχαίο φράγμα αναγόταν στη Ρωμαϊκή ή Ενετική περίοδο (1, 2, 3). Επίσης ο υδατοφράκτης βρίσκεται σε απόσταση περίπου 1km από την Εκκλησία Παναγίας Χρυσοπολίτισσας ή Τραπέζας, κτίσμα που προστατεύεται από το Τμήμα Αρχαιοτήτων ως «Αρχαίο Μνημείο Β’ Πίνακα» (5). Κατά την επιτόπια επίσκεψη, ο υγρότοπος δεν είχε νερό. Χαρακτηριστική είναι η παρουσία εκτεταμένου δικτύου αρδευτικών/αποστραγγιστικών καναλιών στη περιοχή καθώς και η εμφανής παρουσία αλόφυτικής βλάστησης. Η έντονη παρουσία αλόφιλων ειδών πιθανόν να οφείλεται στην αυξημένη αλατότητα του εδάφους της περιοχής. Πρόκειται για πεδινό έδαφος που εμπλουτίστηκε με υδατοδιαλυτά άλατα και κατέστει «αλατούχο» (Solontzaks). Τέτοια εδάφη εμφανίζουν αυξημένη τάση απερήμωσης (4). Λόγω της χαρακτηριστικής μορφής των αλόφυτων το φράγμα και η περιοχή, ονομαζόταν στο παρελθόν «λεισιήνες» (προσωπική επικοινωνία). Ο υδατοφράκτης τροφοδοτείται από τη λεκάνη απορροής και η παρουσία του νερού είναι εποχική. Η βιολογική του αξία είναι μικρή. Περίοδος αναφοράς πρωτογενών δεδομένων: 11/09/2014 Απογραφείς: Α. Παπαθεοδούλου, Τ. Emirzade Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (2006). Κατάσταση εμπλουτιστικών φραγμάτων Λάρνακας και Αμμοχώστου. Λευκωσία. (1) Haggard H.R. (1901). A Winter Pilgrimage in http://cypruslibrary.moec.gov.cy/ (Accessed 08/15). (2) Καμπανέλλας Χ., Όμορφος Χ., Ιωάννου Α., Φραγκέσκου (2003). Η ανάπτυξη των υδάτινων πόρων της Κύπρου- Ιστορική αναδρομή. (3) Παπαδόπουλος Α., Παπαδόπουλος Δ. (1990). Αχερίτου. Λάρνακα. (4) Υπηρεσία Περιβάλλοντος (2008). Εθνικό σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση της απερήμωσης. (5) Δεδομένα Τμήματος Αρχαιοτήτων (Πρόσβαση 06/2015). Βιβλιογραφική Παραπομπή στο Υγροτόπιο Κύπρου: Παπαθεοδούλου Α., Σεργίδης Λ., Μιχαήλ Κ., Emirzade Τ., Βίκτωρα Μ., Αναστάση Α. 2015 – (συνεχής ενημέρωση): Υγροτόπιο Κύπρου- Απογραφή των Κυπριακών Υγροτόπων. Δημοσιεύεται στο http://www.cypruswetlands.org, πρόσβαση [ημερομηνία].

Δεδομένα υγρότοπου

Βασικές πληροφορίες
Τοποθεσία υγρότοπου: Εσωτερικός
Τύπος υγρότοπου: Τεχνητός
Έκταση υγρότοπου: 114.21728 Ha
Υδρολογική αλληλεπίδραση: -  
Αλατότητα νερού: Γλυκό
Είσοδος γλυκού νερού: Λεκάνη απορροής (από κατακρημνίσματα)
Επιφανειακή έξοδος νερού Δεν υπάρχει εμφανές σημείο εξόδου του νερού
Ελεύθερη επιφάνεια νερού (%): 26 - 50
Υδροπερίοδος: Εποχική
Γεωγραφική πληροφορία
Επαρχία: ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ
Δήμος/Κοινότητα: ΑΧΕΡΙΤΟΥ
Γεωγραφικό μήκος: 33.839900 Ανατολικά
Γεωγραφικό πλάτος: 35.131110 Βοράς
Βιολογική σημασία
Βιολογική σημασία: Μικρή
Τύπος υγρότοπου κατά Ramsar
Τύπος Κάλυψη (%)
6 -- Περιοχές αποθήκευσης νερού. Ταμιευτήρες, υψηλά φράγματα, διάφορα εμπόδια ροής νερού (> 80 στρέμματα) > 95
Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά
Κωδικός ΣΠΠ Ονομασία περιοχής Κάλυψη (%) Αναφορές
12009 Πεδιάδα Μεσαορίας 100
Οικοσυστημικές υπηρεσίες
Τύπος οικοσυστημικής υπηρεσίας Οικοσυστημικές Υπηρεσία Κλίμακα Οφέλους (%) Σημαντικότητα
Προμηθευτικές υπηρεσίες Γλυκό νερό
Υποστηρικτικές υπηρεσίες Παροχή ενδιαιτημάτων
Ρυθμιστικές υπηρεσίες Ρύθμιση υδάτων
Δραστηριότητες στον υγρότοπο
Δραστηριότητα Ένταση
100 = Καλλιέργειες Μεγάλη
140 = Βόσκηση Μεσαία
180 = Χρήση φωτιάς για αγροκτηνοτροφικά οφέλη Μεσαία
Δραστηριότητες στη λεκάνη απορροής
Δραστηριότητα Ένταση
105 = εκτατικές καλλιέργειες Μεγάλη
140 = Βόσκηση Μεσαία
180 = Χρήση φωτιάς για αγροκτηνοτροφικά οφέλη Μικρή
300 = Εξαγωγή αδρανών υλικών (άμμου, χαλικιών, κ.ά.) Μικρή
402 = ασυνεχής δόμηση Μικρή
410 = Βιομηχανικές / Εμπορικές περιοχές Μεγάλη
421 = απόρριψη οικιακών απορριμμάτων (π.χ. σκουπίδια) Μικρή
430 = Αγροτικές (γεωργικές) κατασκευές Μικρή
502 = οδικό δίκτυο Μεγάλη
507 = γέφυρες, οδογέφυρες Μικρή
830 = Δημιουργία καναλιών Μεγάλη
Επιπτώσεις
Επίπτωση Ένταση
HL- = Απώλεια ενδιαιτημάτων Μεγάλη
LR- = Μείωση της ρύθμισης της ροής του νερού Μεσαία
SI- = Οξίνιση εδαφών Μεσαία
WGS = Αποστράγγιση βάλτων/ελών Μεγάλη
Τύποι οικότοπων
Τύπος Κάλυψη (%)
1310 Πρωτογενής βλάστηση με Salicornia και άλλα μονοετή είδη των λασπωδών και αμμωδών ζωνών < 5
Τύποι βλάστησης
Τύπος Κάλυψη (%)
Αλοφυτική 76 - 95
Αμμόφιλη < 5
Θαμνώδης / Δενδρώδης < 5
Ξενικά Είδη < 5
Υγρολιβαδική < 5
Υπερυδατική < 5
Χλωρίδα
Είδος Παρουσία Αναφορές
Eucalyptus sp. Παρόν Α. Παπαθεοδούλου, T. Emirzade, 11/09/...
Halocnemum sp. Παρόν Α. Παπαθεοδούλου, T. Emirzade, 11/09/...
Juncus sp. Παρόν Α. Παπαθεοδούλου, T. Emirzade, 11/09/...
Limonium meyeri Παρόν Α. Παπαθεοδούλου, T. Emirzade, 11/09/...
Phragmites australis Παρόν Α. Παπαθεοδούλου, T. Emirzade, 11/09/...
Prosopis farcta Παρόν Α. Παπαθεοδούλου, T. Emirzade, 11/09/...
Salicornia sp. Παρόν Α. Παπαθεοδούλου, T. Emirzade, 11/09/...
Salsola sp. Παρόν Α. Παπαθεοδούλου, T. Emirzade, 11/09/...
Suaeda vera Κυρίαρχο Α. Παπαθεοδούλου, T. Emirzade, 11/09/...
Tamarix sp. Παρόν Α. Παπαθεοδούλου, T. Emirzade, 11/09/...
Typha domingensis Παρόν Α. Παπαθεοδούλου, T. Emirzade, 11/09/...
Πανίδα

Αμφίβια

Παρουσία στον υγρότοπο


Αναφορές
Pelophylax bedriagae (Pallas 1771)
Α. Παπαθεοδούλου, T. Emirzade, 11/09/...

Πτηνά

Αριθμός ατόμων

Φώλιασμα

Αναφορές
Circus aeruginosus (L., 1758) 1-10 Α. Παπαθεοδούλου, T. Emirzade, 11/09/...
Bubulcus ibis (L., 1758) 1-10 Α. Παπαθεοδούλου, T. Emirzade, 11/09/...
Columba palumbus (L.,1758) 1-10 Α. Παπαθεοδούλου, T. Emirzade, 11/09/...

Haggard H.R. (1901). A Winter Pilgrimage in http://cypruslibrary.moec.gov.cy/ (Accessed 08/15).

Καμπανέλλας Χ., Όμορφος Χ., Ιωλαννου Α., Φραγκέσκου (2003). Η ανάπτυξη των υδάτινων πόρων της Κύπρου- Ιστορική αναδρομή.

Παπαδόπουλος Α., Παπαδόπουλος Δ. (1990). Αχερίτου. Λάρνακα.

Δεδομένα Τμήματος Αρχαιοτήτων (Πρόσβαση 06/2015)

Υπηρεσία Περιβάλλοντος (2008). Εθνικό σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση της απερήμωσης.

Φωτογραφίες