Ο υδατοφράκτης Σύγκρασης FAM043 βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων της κοινότητας Σύγκραση, σε απόσταση 1.32km βόρεια του κέντρου της, σε περιοχή που δεν ελέγχεται από την Κυπριακή Δημοκρατία. Οι κάτοικοί της περιοχής αποκαλούσαν τον Υδατοφράκτη «χαβούζα».
Κατά την περίοδο της Βρετανικής αποικιοκρατίας, ο άγγλος υδραυλικός μηχανικός J. H. Medlicott, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα καλύτερα αρδευτικά έργα έπρεπε να κατασκευαστούν στη Μεσαορία. Πρότεινε έτσι, την κατασκευή υδατοφρακτών, στα Κούκλια (FAM033), την Αχερίτου (FAM032) και τη Σύγκραση (FAM043). Ο υδατοφράκτης Σύγκρασης κατασκευάστηκε το 1968 από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων. Έχει χωρητικότητα 1,115,000 m3 και αποστραγγίζει λεκάνη έκτασης 44 km2 (1,2,3). Πρόκειται για ταμιευτήρα, στη κοίτη του ποταμού Μερίκερου (Καραμούλλι), σε σημείο συμβολής δύο παραπόταμων, που κατασκευάστηκε για σκοπούς εμπλουτισμού του υδροφόρου στρώματος του Λαπάθους μέσω υφιστάμενων λάκκων και άρδευση σιτηρών και βαμβακιών της Μεσαορίας. Με βάση την κατηγοριοποίηση του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ), ανήκει στα «Μικρά Φράγματα» (1). Τροφοδοτείται από τη λεκάνη απορροής και η παρουσία του νερού είναι εποχική. Κατά την πρώτη επιτόπια επίσκεψη, ο υγρότοπος δεν είχε νερό. Σε επαναληπτική επίσκεψη τον Ιανουάριο του 2015, ο υδατοφράκτης είχε πλημμυρίσει μετά από τουλάχιστον δέκα χρόνια περιορισμένης κατάκλυσης.
Ο υδατοφράκτης όταν δεν έχει νερό καλλιεργείται. Η βιολογική του αξία είναι μικρή. Η βλάστηση που απαντάται περιλαμβάνει δεντρώδη/θαμνώδη είδη όπως Cupressus sempervirens, Prosopis farcta, Olea europaea, Ziziphus lotus και Sarcopoterium spinosum. Στη πανίδα καταγράφηκε ένα είδος πτηνού η κράγκα Coracias garrulus. Τον Ιανουάριο του 2015, -με βάση το μηνιαίο κατάλογο πουλιών του Πτηνολογικού Συνδέσμου Κύπρου-, στον Υδατοφράκτη Κουκλιών καταγράφηκαν 6 είδη πτηνών που αριθμούσαν 116 άτομα. Μεταξύ των ειδών που καταγράφηκαν ήταν η καστανόπαπια (Tadorna ferruginea)- ένας όχι και τόσο κοινός επισκέπτης της Κύπρου, ο αλαούρτος (Tadorna tadorna), η πρασινοκέφαλη πάπια (Anas platyrhynchos) και ο γιάννης (Vanellus vanellus) (4).
Στη λεκάνη απορροής παρατηρούνται μεσαίας ένταση αγροτικές δραστηριότητες με εκτατικές καλλιέργειες και αρκετές διασκορπισμένες κατοικίες. Η πρόσβαση στη περιοχή γίνεται εύκολα λόγω του μεγάλου οδικού δικτύου. Εντός του υγροτόπου γίνεται εξαγωγή αδρανών υλικών, υπάρχουν έντονη γεωργική δραστηριότητα με εκτατικές καλλιέργειες, και έχει γίνει δεντροφύτευση στα όριά του. Τα δέντρα στα όρια του Υδατοφράκτη φυτευτήκαν με τέτοιο τρόπο ώστε να απεικονιστεί το σχήμα της Κύπρου (προσωπική επικοινωνία). Επίσης πλευρικά του φράγματος είναι το εκκλησάκι των Αγίων Τριών Παίδων. Γίνεται επίσης σε μικρό βαθμό απόρριψη αδρανών υλικών και η ευκολία πρόσβασης στον υγρότοπο είναι πολύ μεγάλη.
Περίοδος αναφοράς πρωτογενών δεδομένων: 20/05/2014
Απογραφείς: Α. Παπαθεοδούλου, Λ. Σεργίδης, Τ. Emirzade
(1) Χριστοφίδης Ν., Κύρου Κ., Πιστή Ε., Ιωάννου Α., Αυγουστή Μ., Χατζηγιάννη Ν. (2009). Φράγματα της Κύπρου. Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, Υπουργείο Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος.
(2) Evangelidou S. (2011). Dams of Cyprus and their environment. Energy, Environment and Water Research Center (EEWRC). The Cyprus Institute.
(3) Καμπανέλλας Χ., Όμορφος Χ., Ιωάννου Α., Φραγκέσκου (2003). Η ανάπτυξη των υδάτινων πόρων της Κύπρου- Ιστορική αναδρομή.
(4) Birdlife Cyprus (2015). The monthly checklist and society news. Issue 2. February.
Βιβλιογραφική Παραπομπή στο Υγροτόπιο Κύπρου:
Παπαθεοδούλου Α., Σεργίδης Λ., Μιχαήλ Κ., Emirzade Τ., Βίκτωρα Μ., Αναστάση Α. 2015 – (συνεχής ενημέρωση): Υγροτόπιο Κύπρου- Απογραφή των Κυπριακών Υγροτόπων. Δημοσιεύεται στο http://www.cypruswetlands.org, πρόσβαση [ημερομηνία].
