Υγρότοποι της Κύπρου

Ο όρος Ποτάμιο Εμπλουτιστικό Φράγμα Ανάσχεσης (ΠΕΦΑ) περιγράφει μικρά φράγματα (δήμματα) που κατασκευάστηκαν σε ποτάμια για περιοδική κατακράτηση των ρεόντων υδάτων, για σκοπούς εμπλουτισμού των υπόγειων υδροφορέων και/ή μείωση πλημμυρικών φαινομένων. Συχνά κατασκευάζονται με τη χρήση συρματοκιβωτίων με πέτρες (gabion) κάθετα στη ροή του ποταμού. Το ΠΕΦΑ Παναγίας Αμμοχώστου FAM061 βρίσκεται στη κοίτη του ποταμού Λιοπετρίου ή Παναγιά. Κατασκευάστηκε το 1962 για σκοπούς εμπλουτισμού, από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ), με συνολικό κόστος £27000 (1). Βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων του δήμου Παραλιμνίου. Πλησιέστερος οικισμός είναι η Αγία Νάπα, σε απόσταση 4,85 km του κέντρου της κοινότητας. Είναι χωμάτινο, με χωρητικότητα 45000 m3 και εμβαδόν 13882 m2 με βάση την οριοθέτηση του υγρότοπου. Το φράγμα τροφοδοτείται από ποταμό, που αποστραγγίζει λεκάνη απορροής 1,5 km2 (2). Το φράγμα κατασκευάστηκε στα πλαίσια του Εμπλουτιστικού Έργου Παραλιμνίου, το οποίο προνοούσε την κατασκευή αγωγού μεταφοράς νερού από τη Λίμνη Παραλιμνίου (FAM026) στον παράκτιο υδροφορέα Παραλιμνίου, για εμπλουτισμό. Ο αγωγός στη διαδρομή του τροφοδοτούσε 35 μικρά φράγματα (δήμματα/ΠΕΦΑ) (1). Σήμερα, με βάση επισκέψεις πεδίου, μικρός αριθμός των φραγμάτων του Έργου εξακολουθούν να πληρούν τους σκοπούς κατασκευής τους. Με βάση την κατηγοριοποίηση του ΤΑΥ, το ΠΕΦΑ Παναγίας Αμμοχώστου ανήκει στα «μικρά φράγματα» (3). Κατά την επιτόπια αξιολόγηση του υγροτόπου, δεν εντοπίστηκαν ενδείξεις πρόσφατης συλλογής νερού στο ΠΕΦΑ, ούτε οποιαδήποτε χαρακτηριστική υγροτοπική βλάστηση. Το ανάχωμα του ΠΕΦΑ χρησιμοποιείται ως δρόμος. Παρόλο που δεν φαίνεται να λειτουργεί ως υγροτοπικό σύστημα, αφού έχει διακοπεί η κύρια τροφοδότησή του από τον αγωγό, δυνητικά θα μπορούσε να διατηρήσει ποσότητες νερού για μεγάλο χρονικό διάστημα και να υποστηρίξει υγροτοπικό περιβάλλον. Περίοδος αναφοράς πρωτογενών δεδομένων: 25/06/2015 Απογραφείς: Α. Παπαθεοδούλου (1) Water Development Department (1964). Dams in Cyprus 1962-1963. (2) Evangelidou S. (2011). Dams of Cyprus and their environment. Energy, Environment and Water Research Center (EEWRC). The Cyprus Institute. (3) Χριστοφίδης Ν., Κύρου Κ., Πιστή Ε., Ιωάννου Α., Αυγουστή Μ., Χατζηγιάννη Ν. (2009). Φράγματα της Κύπρου. Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, Υπουργείο Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος. Βιβλιογραφική Παραπομπή στο Υγροτόπιο Κύπρου: Παπαθεοδούλου Α., Σεργίδης Λ., Μιχαήλ Κ., Emirzade Τ., Βίκτωρα Μ., Αναστάση Α. 2015 – (συνεχής ενημέρωση): Υγροτόπιο Κύπρου- Απογραφή των Κυπριακών Υγροτόπων. Δημοσιεύεται στο http://www.cypruswetlands.org, πρόσβαση [ημερομηνία].