Υγρότοποι της Κύπρου

Το Λιβάδι του Πασιά βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων των Πάνω Πλατρών, σε απόσταση 1.71χμ βορειοδυτικά του Πάνω Αμιάντου που είναι ο πλησιέστερος οικισμός. Πρόκειται για φυσικό υγρότοπο που χαρακτηρίζεται από την παρουσία τύρφης και κοινοτήτων αγρωστωδών, που σχηματίζουν τον οικότοπο της 6460 «Τυρφώνες του Τρόοδους» της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την προστασία Οικοτόπων και Ειδών 92/43/ΕΟΚ. Ο συγκεκριμένος οικότοπος έγινε δεκτός ως νέα εθνική προσθήκη στο Παράρτημα Ι της Οδηγίας. Ο οικότοπος αυτός βρίσκεται μόνο στο Λιβάδι του Πασιά και στο γειτονικό Αλμυρολίβαδο (LIM071). Αποτελεί ένα εξαιρετικά σπάνιο και απειλούμενο οικότοπο, με ενδημικά και άλλα σημαντικά είδη χλωρίδας, ενώ ταυτόχρονα ο τυρφώνας έχει μεγάλη επιστημονική αξία, αφού κρύβει την ιστορία της εξέλιξης της βλάστησης του Τροόδους. Ο υγρότοπος σχηματίζεται στο πλημμυρικό πεδίο των πηγών του ποταμού Κούρη, και κατακρατά νερό από τον Οκτώβριο-Νοέμβριο μέχρι τον Ιούνιο-Ιούλιο. Ο υγρότοπος διατηρείται κάθυγρος για το μεγαλύτερο διάστημα του έτους (1). Οι τυρφώνες χαρακτηρίζονται ως αλκαλικοί και ορυκτότροφοι, αφού το pH του εδάφους είναι μεγαλύτερο από 6 (στην περίπτωση του Λιβαδιού, έχει την οριακή τιμή 6) και κατά τα φαινόμενα τροφοδοτούνται από υπόγεια ή επιφανειακά νερά και όχι από τη βροχόπτωση (1). Στους τυρφώνες του Τροόδους κυριαρχούν τα αγρωστώδη τα οποία σχηµατίζουν πολύ πυκνή βλάστηση, που φτάνει το 1µ. ύψος. Κυρίαρχο είδος στον υγρότοπο είναι το Calamagrostis epigejos (αφθονία που ξεπερνά το 75%) με συγκυρίαρχα τα είδη Juncus littoralis ή Juncus heldreichianus, ή Carex distans. Χαρακτηριστικά είδη μπορεί να θεωρηθούν τα Calamagrostis epigejos, Brachypodium firmifolium (ενδημικό), Poa pratensis, που είναι σπάνια και απαντούν μόνο σε υγρά λιβάδια μεγάλων υψομέτρων και το Crypsis hadjikyriakii (ενδημικό), που η εξάπλωσή του περιορίζεται στο Λιβάδι του Πασιά (1). Σηµαντικό είναι το γεγονός ότι τα επικρατή είδη απαντούν σχεδόν αποκλειστικά στις περιοχές αυτές ενώ τα άλλα είναι φυτά της ευρύτερης περιοχής Τροόδους. Ο υγρότοπος επίσης αποτελεί καλό σημείο πτηνοπαρατήρησης όταν τα εδάφη του είναι κατακλυσμένα με νερό. Σχετικές αναφορές υπάρχουν σε δημοσιεύσεις του Πτηνολογικού συνδέσμου Κύπρου. Το Λιβάδι του Πασιά εμπίπτει στη περιοχή προστασίας της φύσης Natura 2000 του Εθνικού Δασικού Πάρκου Τροόδους, τόσο ως Τόπος Κοινοτικής Σημασίας, όσο και ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας (2) και εμπίπτει στην αντίστοιχη Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (3). Βρίσκεται εντός Περιοχής Προστασίας Χλωρίδας και Πανίδας (4) και στη Ευρύτερη Ζώνη Προστασίας Φραγμάτων Πόσιμου Νερού, του Υδατοφράκτη Κούρη (LIM034) (5). Περίοδος αναφοράς πρωτογενών δεδομένων: 21/05/2014 Απογραφείς: Α. Παπαθεοδούλου, Λ. Σεργίδης (1) Δεληπέτρου Π. (2008). Σχέδιο Παρακολούθησης για τον οικότοπο «Τυρφώνες του Τροόδους» (αναθεωρημένο). Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αθήνα. (2) BioCYPRUS (2009). Electronic database. Department of Environment. Ministry of Agriculture Natural Resources and Environment. (3) Hellicar M., Anastasi V., Beton D., Snape R. (2014). Important Bird Areas of Cyprus. Birdlife Cyprus, Nicosia, Cyprus. (4) Δεδομένα Τμήματος Δασών (Πρόσβαση 06/2015). (5) Δεδομένα Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων (Πρόσβαση 07/2015). Βιβλιογραφική Παραπομπή στο Υγροτόπιο Κύπρου: Παπαθεοδούλου Α., Σεργίδης Λ., Μιχαήλ Κ., Emirzade Τ., Βίκτωρα Μ., Αναστάση Α. 2015 – (συνεχής ενημέρωση): Υγροτόπιο Κύπρου- Απογραφή των Κυπριακών Υγροτόπων. Δημοσιεύεται στο http://www.cypruswetlands.org, πρόσβαση [ημερομηνία].