Υγρότοποι της Κύπρου

Ο υδατοφράκτης Καλοπαναγιώτη NIC010 βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων του Καλοπαναγιώτη, σε απόσταση 0.78km βόρεια από το κέντρο της κοινότητας Οίκος που είναι ο πλησιέστερος οικισμός. Κατασκευάστηκε το 1966, από το Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ). Έχει χωρητικότητα 363,000 m3 και αποστραγγίζει λεκάνη απορροής 26 km2 για να εξυπηρετεί τις αρδευτικές ανάγκες περιοχής έκτασης 58 εκταρίων (1). Είναι κτισμένος στη κοίτη του ποταμού Σέτραχος (Μαραθάσα). Με βάση την κατηγοριοποίηση του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ) ανήκει στα «μεγάλα φράγματα» και στον κατάλογο της Διεθνούς Επιτροπής Μεγάλων Φραγμάτων (1). Περισσότερες σχετικές πληροφορίες -για τα κριτήρια κατηγοριοποίησης- βρίσκονται στην «Αρχειοθήκη» του Υγροτοπίου και στην ιστοσελίδα του ΤΑΥ. Τροφοδοτείται από τη λεκάνη απορροής και η παρουσία του νερού είναι μόνιμη. Την ημέρα της επιτόπιας επίσκεψης ο υδατοφράκτης υπερχείλιζε. Το αρδευτικό έργο Καλοπαναγιώτη είναι ένα από τα παλαιότερα Κυβερνητικά Αρδευτικά Έργα. Αποτελείται από το φράγµα Καλοπαναγιώτη και το αρδευτικό δίκτυο που καλύπτει µια έκταση 620 εκταρίων στην κοιλάδα του ποταµού. Το έργο άρχισε να λειτουργεί το 1968 και η παροχή χρησιµοποιείται κυρίως για την άρδευση µόνιµων καλλιεργειών (κυρίως οπωροφόρων) (2). Η βιολογική του αξία είναι μεσαία. Η βλάστηση που απαντάται στον υγρότοπο περιλαμβάνει δεντρώδη/ θαμνώδη είδη όπως Xanthium spinosum, Quercus alnifolia, Quercus infectoria, Vitex agnus-castus, Platanus orientalis, Acer obtusifolium, καλαμιώνες με Arundo donax, υπερυδατική με Cyperus fuscus και υφυδατική με Zannichellia palustris. Στον Υδατοφράκτη καταγράφεται και το είδος Tussilago farfara που περιλαμβάνεται στο Κόκκινο Βιβλίο της Χλωρίδας της Κύπρου ως εύτρωτο (3). Στη πανίδα καταφράφηκε ένα είδος αμφιβίου, και τα πτηνά Apus apus , Fulica atra, Gallinula chloropus, Delichon urbicum, Hirundo rustica. Εντός του υγροτόπου καταγράφεται μικρής έντασης ερασιτεχνική αλιεία και περιορισμένης έκτασης ρύπανση του νερού.Στη λεκάνη απορροής υπάρχουν πολλές δενδρώδεις καλλιέργειες με κερασιές και συνεχής δόμηση λόγω του χωριού. Η πρόσβαση στη περιοχή είναι πολύ εύκολη. Επίσης ο υδατοφράκτης βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από την Εκκλησία του Αγίου Νικολάου, κτίσμα που προστατεύεται από το Τμήμα Αρχαιοτήτων ως «Αρχαίο Μνημείο Β’ Πίνακα» (4) και εντός Προσωρινά Απαγορευμένη Περιοχή Κυνηγιού. Περίοδος αναφοράς πρωτογενών δεδομένων: 21/05/2014 Απογραφείς: Α. Παπαθεοδούλου, Λ. Σεργίδης (1) Χριστοφίδης Ν., Κύρου Κ., Πιστή Ε., Ιωάννου Α., Αυγουστή Μ., Χατζηγιάννη Ν. (2009). Φράγματα της Κύπρου. Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, Υπουργείο Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος. (2) Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων: Πρωτόκολλο Πληροφοριών για Παροχή Εξειδικευµένων Υπηρεσιών για το Σχεδιασµό Πρωτοκόλλου Πληροφοριών που θα χρησιµοποιείται για την Οικονοµική Ανάλυση της Χρήσης Ύδατος και την Εφαρµογή Πολιτικών Τιµολόγησης Ύδατος σύµφωνα µε την Οδηγία Πλαίσιο Περί Υδάτων 2000/60/EK στην Κύπρο - Σύµβαση Αρ. 8/2006. (3) Tσιντίδης Τ., Xριστοδούλου Σ. Χ, Δεληπέτρου Π., Γεωργίου Κ. (2007). Το κόκκινο βιβλίο της χλωρίδας της Κύπρου. Φιλοδασικός Σύνδεσμος Κύπρου. Λευκωσία. (4) Δεδομένα Τμήματος Αρχαιοτήτων (Πρόσβαση 06/2015). (5) Δεδομένα Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας (Πρόσβαση 06/2015). Βιβλιογραφική Παραπομπή στο Υγροτόπιο Κύπρου: Παπαθεοδούλου Α., Σεργίδης Λ., Μιχαήλ Κ., Emirzade Τ., Βίκτωρα Μ., Αναστάση Α. 2015 – (συνεχής ενημέρωση): Υγροτόπιο Κύπρου- Απογραφή των Κυπριακών Υγροτόπων. Δημοσιεύεται στο http://www.cypruswetlands.org, πρόσβαση [ημερομηνία].