Υγρότοποι της Κύπρου

Ο όρος Ποτάμιο Εμπλουτιστικό Φράγμα Ανάσχεσης (ΠΕΦΑ) περιγράφει μικρά φράγματα (δήμματα) που κατασκευάστηκαν σε ποτάμια για περιοδική κατακράτηση των ρεόντων υδάτων, για σκοπούς εμπλουτισμού των υπόγειων υδροφορέων και/ή μείωση πλημμυρικών φαινομένων. Συχνά κατασκευάζονται με τη χρήση συρματοκιβωτίων με πέτρες (gabion) κάθετα στη ροή του ποταμού. Το ΠΕΦΑ Λυθροδόντα ‘Πάνω Δήμμα’ NIC024 βρίσκεται στη κοίτη του ποταμού Κουτσού (Γιαλιά) . Είναι το πρώτο από τα δυο (NIC025) ΠΕΦΑ που βρίσκονται κατά μήκος του ίδιου ποταμού. Τροφοδοτείται από τη ροή του ποταμού και η παρουσία του νερού είναι μόνιμη. Βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων της κοινότητας Λυθροδόντα, σε απόσταση 2.32 km δυτικά του κέντρου της κοινότητας. Κατασκευάστηκε το 1952 από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (TAY), για σκοπούς άρδευσης, περιοχής 34 εκταρίων (1). Έχει χωρητικότητα 32000 m3 και τροφοδοτείται από τη ροή του ποταμού, ο οποίος αποστραγγίζει λεκάνη απορροής έκτασης 0,01 km2 (2). Με βάση την κατηγοριοποίηση του ΤΑΥ κατατάσσεται στα «Μικρά Φράγματα» (1). Κατά την ημέρα της επιτόπιας επίσκεψης το ΠΕΦΑ υπερχείλιζε. Η βλάστηση του υγροτόπου περιλαμβάνει θαμνώδη και δενδρώδη είδη, υπερυδατική βλάστηση με Scirpoides holoschoenus, Arundo donax, Typha domingensis και το ξενικό Eucalyptus sp. Στη πανίδα του υγροτόπου απαντώνται τα δύο είδη αμφιβίων Pelophylax bedriagae και Βufotes viridis. Επίσης καταγράφηκαν και τρία είδη πτηνών, ψευταηδόνι (Cettia cetti), κοκκινολαίμης (Erithacus rubecula) και τσαγγαρούιν (Parus major). Το ΠΕΦΑ εμπίπτει στη Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά «Δάσος Μαχαιρά - Τζιόνια» (3) και σε Προσωρινά Απαγορευμένη Περιοχή Κυνηγιού (4). Η βιολογική αξία του υγροτόπου χαρακτηρίζεται ως μεγάλη λόγω της μεγάλης υγροτοπικής βιοποικιλότητας που υποστηρίζεται από τη μόνιμη παρουσία νερού. Περίοδος αναφοράς πρωτογενών δεδομένων: 25/02/2015 Απογραφείς: Α. Παπαθεοδούλου, Λ. Σεργίδης, Γεωργία Μιχαηλίδου (1) Χριστοφίδης Ν., Κύρου Κ., Πιστή Ε., Ιωάννου Α., Αυγουστή Μ., Χατζηγιάννη Ν. (2009). Φράγματα της Κύπρου. Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, Υπουργείο Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος. (2) Evangelidou S. (2011). Dams of Cyprus and their environment. Energy, Environment and Water Research Center (EEWRC). The Cyprus Institute. (3) Hellicar M., Anastasi V., Beton D., Snape R. (2014). Important Bird Areas of Cyprus. Birdlife Cyprus, Nicosia, Cyprus. (4) Δεδομένα Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας (Πρόσβαση 06/2015). Βιβλιογραφική Παραπομπή στο Υγροτόπιο Κύπρου: Παπαθεοδούλου Α., Σεργίδης Λ., Μιχαήλ Κ., Emirzade Τ., Βίκτωρα Μ., Αναστάση Α. 2015 – (συνεχής ενημέρωση): Υγροτόπιο Κύπρου- Απογραφή των Κυπριακών Υγροτόπων. Δημοσιεύεται στο http://www.cypruswetlands.org, πρόσβαση [ημερομηνία].