Υγρότοποι της Κύπρου

Ο όρος Ποτάμιο Εμπλουτιστικό Φράγμα Ανάσχεσης (ΠΕΦΑ) περιγράφει μικρά φράγματα (δήμματα) που κατασκευάστηκαν σε ποτάμια για περιοδική κατακράτηση των ρεόντων υδάτων, για σκοπούς εμπλουτισμού των υπόγειων υδροφορέων και/ή μείωση πλημμυρικών φαινομένων. Συχνά κατασκευάζονται με τη χρήση συρματοκιβωτίων με πέτρες (gabion) κάθετα στη ροή του ποταμού. Το ΠΕΦΑ Λυθροδόντα ‘Κάτω Δήμμα’ NIC025 βρίσκεται στη κοίτη του ποταμού Κουτσού (Γιαλιά) . Είναι το δεύτερο από τα δυο (NIC024) ΠΕΦΑ που βρίσκονται κατά μήκος του ίδιου ποταμού. Τροφοδοτείται από τη ροή του ποταμού και η παρουσία του νερού είναι μόνιμη. Βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων της κοινότητας Λυθροδόντα, σε απόσταση 0.87 km δυτικά του κέντρου της κοινότητας. Κατασκευάστηκε το 1945 από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (TAY), για σκοπούς άρδευσης, περιοχής 34 εκταρίων (1). Έχει χωρητικότητα 32000 m3 και τροφοδοτείται από τη ροή του ποταμού, ο οποίος αποστραγγίζει λεκάνη απορροής έκτασης 8,63 km2 (2). Με βάση την κατηγοριοποίηση του ΤΑΥ κατατάσσεται στα «Μικρά Φράγματα» (1). Κατά την ημέρα της επιτόπιας επίσκεψης το ΠΕΦΑ υπερχείλιζε. Η βλάστηση του υγροτόπου περιλαμβάνει θαμνώδη και δενδρώδη είδη όπως Nerium oleander, Calicotome villosa, Ceratonia siliqua, Vitex agnus-castus, Olea europaea, Pinus brutia, Rubus sanctus, Sarcopoterium spinosum, υπερυδατική με Scirpoides holoschoenus, Arundo donax, Phragmites australis και το ξενικό Eucalyptus sp. Στη πανίδα του υγροτόπου απαντώνται τα τρία είδη αμφιβίων Hyla savignyi, Pelophylax bedriagae και Βufotes viridis.Καταγράφηκαν και δύο είδη πτηνών τα Carduelis carduelis και Parus major. Το ΠΕΦΑ εμπίπτει στη Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά «Δάσος Μαχαιρά - Τζιόνια» (3). Το ΠΕΦΑ είναι σε άμεση γειτνίαση με οικίες. Η βιολογική αξία του υγροτόπου χαρακτηρίζεται ως μεσαία λόγω της σημαντικής βιολογικής ποικιλότητας που υποστηρίζει. Περίοδος αναφοράς πρωτογενών δεδομένων: 25/02/2015 Απογραφείς: Α. Παπαθεοδούλου, Λ. Σεργίδης, Γεωργία Μιχαηλίδου (1) Χριστοφίδης Ν., Κύρου Κ., Πιστή Ε., Ιωάννου Α., Αυγουστή Μ., Χατζηγιάννη Ν. (2009). Φράγματα της Κύπρου. Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, Υπουργείο Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος. (2) Evangelidou S. (2011). Dams of Cyprus and their environment. Energy, Environment and Water Research Center (EEWRC). The Cyprus Institute. (3) Hellicar M., Anastasi V., Beton D., Snape R. (2014). Important Bird Areas of Cyprus. Birdlife Cyprus, Nicosia, Cyprus. Βιβλιογραφική Παραπομπή στο Υγροτόπιο Κύπρου: Παπαθεοδούλου Α., Σεργίδης Λ., Μιχαήλ Κ., Emirzade Τ., Βίκτωρα Μ., Αναστάση Α. 2015 – (συνεχής ενημέρωση): Υγροτόπιο Κύπρου- Απογραφή των Κυπριακών Υγροτόπων. Δημοσιεύεται στο http://www.cypruswetlands.org, πρόσβαση [ημερομηνία].