Η λίμνη του μεταλλείου Απλίκι (NIC076) βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων της κοινότητας Καλοπαναγιώτης. Πλησιέστερη κοινότητα είναι ο Άγιος Επιφάνιος Σολέας σε απόσταση 3.73 km βορειοδυτικά του κέντρου της κοινότητας. Γειτνιάζει με τη νεκρή ζώνη.
Η λίμνη δημιουργήθηκε λόγω της εκμετάλλευσης μεταλλευμάτων χαλκού και σιδηροπυρίτη από την εταιρεία Cyprus Mines Corporation (1). Το μεταλλείο λειτούργησε την περίοδο 1968-1971, πλέον έχει παύση τη λειτουργία του.
Τα πρανή είναι κυρίως βραχώδη και απότομα, με μεγάλο βάθος, ως εκ τούτου περιορίζουν το είδος και τον αριθμό των ενδιαιτημάτων. Επιπρόσθετα, η ποιότητα του νερού που συχνά είναι όξινο λόγω των απορροών από τους σωρούς των μεταλλευτικών αποβλήτων περιορίζει την εγκατάσταση ειδών στην λίμνη του μεταλλείου κατά συνέπεια η λίμνη παρουσιάζει αρνητική βιολογική αξία. Η δενδρώδης βλάστηση με πεύκα (Pinus brutia) έχει προέλθει κυρίως από φυτεύσεις που έγιναν για την αποκατάσταση του τοπίου μετά το πέρας των εργασιών της εκμετάλλευσης.
Η λειτουργία μεταλλευτικών εγκαταστάσεων τα τελευταία 100 χρόνια άφησε στο νησί περισσότερους από 200 εκ. τόνους μεταλλευτικών αποβλήτων συγκεντρωμένων γύρω από εγκαταλελειμμένα ορυχεία. Αυξημένες συγκεντρώσεις μετάλλων στα μεταλλευτικά απόβλητα είναι εξαιρετικά πιθανό ότι οδηγούνται μέσω των όμβριων απορροών τόσο τους επιφανειακούς υδάτινους αποδέκτες όσο και στα υπόγεια ύδατα (1).
Το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων στα πλαίσια της εφαρμογής των Άρθρων 11, 13, 15 της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Νερά, δημοσίευσε αναλυτικό πρόγραμμα μέτρων για τα Υδάτινα Σώματα του νησιού. Με βάση αυτό, τα κύρια προβλήματα σχετικά με την ποιότητα του νερού των Υδάτινων Σωμάτων που δέχονται τα απόβλητα των εγκαταλελειμμένων μεταλλείων, σχετίζονται με την οξύτητα, τα βαρέα μέταλλα (Fe, Cu, Zn, Mg, Νi), την υψηλή αλατότητα και το υψηλό C.O.D., που μειώνει τη συγκέντρωση διαλυμένου οξυγόνου. Στα υδατικά ιζήματα των παραποτάμων που δέχονται όξινες απορροές από τα μεταλλεία στην Κύπρο έχουν ανιχνευθεί συγκεντρώσεις μετάλλων. Επίσης πιθανοί οργανικοί και ανόργανοι ρύποι στο νερό -που συσχετίζονται με τα μεταλλεία χαλκού είναι- BTEX, PAHs, PCBs, TPH και As, Ba, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Ni, Pb, U, V, Zn, αντίστοιχα (1).
Την περίοδο 2007-2009 στα πλαίσια του προγράμματος «Sustainable rehabilitation of abandoned mines and quarries» με τη μορφή δεξαμενής σκέψης (think tank) προτάθηκε η χρήση του μεταλλείου για σκοπούς τουριστικής εκπαίδευσης (2).
Η λίμνη του μεταλλείου εμπίπτει σε Προσωρινά Απαγορευμένη Περιοχή Κυνηγιού (3).
(Περίοδος αναφοράς πρωτογενών δεδομένων: 06/2014. Απογραφείς: Αθηνά Παπαθεοδούλου, Κούλα Μιχαήλ, Λεύκιος Σεργίδης, Μάριος Βίκτωρα).
(1) Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (2011). Εφαρμογή των Άρθρων 11, 13 και 15 της Οδηγίας Πλαίσιο Περί Υδάτων (2000/60/ΕΚ) στην Κύπρο. Παράρτημα ΙΙ- Αναλυτικό Πρόγραμμα Μέτρων.
(2) Laona Foundation (2009). Report by the think tank on sustainable rehabilitation on mines and quarries (2008-2009).
(3) Δεδομένα Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας (Πρόσβαση 06/2015).
Βιβλιογραφική Παραπομπή στο Υγροτόπιο Κύπρου:
Παπαθεοδούλου Α., Σεργίδης Λ., Μιχαήλ Κ., Emirzade Τ., Βίκτωρα Μ., Αναστάση Α. 2015 – (συνεχής ενημέρωση): Υγροτόπιο Κύπρου- Απογραφή των Κυπριακών Υγροτόπων. Δημοσιεύεται στο http://www.cypruswetlands.org, πρόσβαση [ημερομηνία].
