Υγρότοποι της Κύπρου

Ο υδατοφράκτης Λεύκας NIC083 βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων της κοινότητας Αμπελικού, σε απόσταση 1.89km νοτιοδυτικά από το κέντρο της Λεύκας που είναι ο πλησιέστερος οικισμός, σε περιοχή που δεν ασκεί έλεγχο η Κυπριακή Δημοκρατία. Αποτελεί μέρος των εμπλουτιστικών έργων Αμπελικού-Μόρφου. Κατασκευάστηκε στη κοίτη του ποταμού Ξερού το 1969 και έχει χωρητικότητα 130,000 m3 (1). Με βάση την κατηγοριοποίηση του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ) ανήκει στα «μικρά φράγματα». Τροφοδοτείται από τη λεκάνη απορροής και η παρουσία του νερού είναι μόνιμη. Είναι σε άμεση γειτνίαση με τον Υδατοφράκτη Αμπελικού (NIC084). Η βιολογική του αξία είναι μικρή. Η βλάστηση που απαντάται στον υγρότοπο περιλαμβάνει δεντρώδη/ θαμνώδη είδη όπως Dittrichia viscosa, Pinus brutia και τα ξενικά Acacia sp., Eucalyptus sp. και Nicotiana glauca. Στη πανίδα καταγράφηκε το πτηνό Larus michahellis. Εντός του υγροτόπου υπάρχουν εγκατελειμένα κτήρια (χαμάμ) τα οποία κατασκεύασε η μεταλλευτκή εταιρεία Λεύκας για αναψυχή των υπαλλήλων (προσωπική επικοινωνία). Επίσης παρατηρείται ήπια βόσκηση και δεντροφύτευση με πεύκα. Υπάρχει έντονη ρύπανση λόγω όξινων απορροών από τους σωρούς μεταλλευτικών αποβλήτων του μεταλλείου που γειτνιάζουν με τον υγρότοπο. Η ποιότητα του νερού του Υδατοφράκτη είναι σημντικά υποβιβασμένη, λόγω της παρουσίας υψηλών συγκεντρώσεων χαλκού και μαγγανίου (2, 3). έχουν προταθεί διαχειριστικά μέτρα για την βελτίωση της ποιοτητας του νερού, αλλά δεν έχουν γίνει όποιαδήποτε έργα μέχρι στιγμής. Στη λεκάνη απορροής υπάρχουν πολλές δενδρώδεις καλλιέργειες, εγκαταστάσεις αναψυχής για πεζοπορεία και ποδηλασία. Στην περιοχή παρατηρείται αρκετή ρύπανση λόγω των στείρων του παλιού μεταλλείου της Λεύκας και της απόρριψης σκυβάλλων. Περίοδος αναφοράς πρωτογενών δεδομένων: 25/06/2014 Απογραφείς: Α. Παπαθεοδούλου, Λ. Σεργίδης, T. Emirzade (1) Χριστοφίδης Ν., Κύρου Κ., Πιστή Ε., Ιωάννου Α., Αυγουστή Μ., Χατζηγιάννη Ν. (2009). Φράγματα της Κύπρου. Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, Υπουργείο Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος. (2) Gokcekush H., Turker U., Gokcekush H. Rizza T., Sidal M. (2007). The management of polluted coastal mining activities at Morphou Bay, Northern Cyprus. Natural Catalysms and Global Problems of the modern Civilization (179-187). (3) Gokmen S. Taser N. (2007). Removal of toxic copper and managanese ions form Lefke-Gemikonagi dam water. Journal of Science and Technology 1: 88-93. Βιβλιογραφική Παραπομπή στο Υγροτόπιο Κύπρου: Παπαθεοδούλου Α., Σεργίδης Λ., Μιχαήλ Κ., Emirzade Τ., Βίκτωρα Μ., Αναστάση Α. 2015 – (συνεχής ενημέρωση): Υγροτόπιο Κύπρου- Απογραφή των Κυπριακών Υγροτόπων. Δημοσιεύεται στο http://www.cypruswetlands.org, πρόσβαση [ημερομηνία].