Υγρότοποι της Κύπρου

Ο υδατοφράκτης Κιόνελι NIC104 βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων του Κιόνελι, σε απόσταση 2.98km βόρεια από το κέντρο του, σε περιοχή που δεν ελέγχεται από την Κυπριακή Δημοκρατία. Κατασκευάστηκε το 1962, στη κοίτη του ποταμού Αλμυρού (Πεδιαίος), σε σημείο συμβολής τριών παραπόταμων. Έχει χωρητικότητα 1,045,000 m3 και σχεδιάστηκε για να αποστραγγίζει λεκάνη απορροής 26 km2 για να εξυπηρετεί τις αρδευτικές ανάγκες περιοχής έκτασης 114 εκταρίων (1). Με βάση την κατηγοριοποίηση του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ) ανήκει στα «μεγάλα φράγματα» και στον κατάλογο της Διεθνούς Επιτροπής Μεγάλων Φραγμάτων (1). Περισσότερες σχετικές πληροφορίες -για τα κριτήρια κατηγοριοποίησης- βρίσκονται στην «Αρχειοθήκη» του Υγροτοπίου και στην ιστοσελίδα του ΤΑΥ. Παρόλο που κατασκευάστηκε ως αρδευτικό φράγμα, λόγω της υψηλής αλατότητας του νερού τερματίστηκε η χρήση αυτή. Πλέον εξυπηρετεί ως φράγμα εμπλουτισμού των υπόγειων υδάτων (προσωπική επικοινωνία). Το 2010 όταν υπερχείλισε ο Υδατοφράκτης -μετά από πολλά χρόνια-, προέκυψαν πολλές ζημιές. Στην περιοχή κυριαρχεί ο οικότοπος CY02- Καλαμώνες και κοινότητες υψηλών βούρλων (Phragmition australis, Scirpion maritimi). Επικρατούσα βλάστηση είναι η υγρολιβαδική και υπερυδατική, με εκπροσώπους των ειδών Juncus sp.και Phragmites australis. Έχει επίσης καταγραφεί περιμετρικά του υδατοφράκτη, θαμνώδης βλάστηση με Tamarix sp. και Ziziphus lotus. Στον Υδατοφράκτη αναφέρονται καταγραφές εκπροσώπων των λίγων υφυδατικών αγγειόσπερμων φυτών του νησιού του Najas marina subsp. armata και Potamogeton pectinatus (2).Το πρώτο είδος περιλαμβάνεται στο Κόκκινο Βιβλίο της Χλωρίδας της Κύπρου ως εύτρωτο (3). Η περιοχή αποτελεί προορισμό για πτηνοπαρατήρηση και ερασιτεχνική αλιεία. Εκεί έχουν παρατηρηθεί καραπαττάες (Fulica atra), κούκοι (Clamator glandarius), πελλοκατερίνες (Vanellus spinosus), γκρίζοι ερωδιοί (Ardea cinerea) νεροβούτηδες (Tachybaptus ruficollis) και γίνεται αναφορά και για πελεκάνους (Pelecanus onocrotalus). Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχει συνεχής δόμηση, εκτατικές καλλιέργειες και κτηνοτροφικά υποστατικά. Πρόσφατα κατασκευάστηκε μικρός δρόμος για να διευκολύνεται η πρόσβαση στα παρακείμενα χωράφια, ο οποίος προκαλεί κερματισμό οικοτόπων. Περίοδος αναφοράς πρωτογενών δεδομένων: 15/07/2014 Απογραφείς: Α. Παπαθεοδούλου, Λ. Σεργίδης (1) Χριστοφίδης Ν., Κύρου Κ., Πιστή Ε., Ιωάννου Α., Αυγουστή Μ., Χατζηγιάννη Ν. (2009). Φράγματα της Κύπρου. Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, Υπουργείο Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος. (2) Viney D. E. (1996), An illustrated flora of North Cyprus 2. R. R. G. Gantner. Vaduz. (3) Tσιντίδης Τ., Xριστοδούλου Σ. Χ, Δεληπέτρου Π., Γεωργίου Κ. (2007). Το κόκκινο βιβλίο της χλωρίδας της Κύπρου. Φιλοδασικός Σύνδεσμος Κύπρου. Λευκωσία. Βιβλιογραφική Παραπομπή στο Υγροτόπιο Κύπρου: Παπαθεοδούλου Α., Σεργίδης Λ., Μιχαήλ Κ., Emirzade Τ., Βίκτωρα Μ., Αναστάση Α. 2015 – (συνεχής ενημέρωση): Υγροτόπιο Κύπρου- Απογραφή των Κυπριακών Υγροτόπων. Δημοσιεύεται στο http://www.cypruswetlands.org, πρόσβαση [ημερομηνία].