Υγρότοποι της Κύπρου

Ο όρος Ποτάμιο Εμπλουτιστικό Φράγμα Ανάσχεσης (ΠΕΦΑ) περιγράφει μικρά φράγματα (δήμματα) που κατασκευάστηκαν σε ποτάμια για περιοδική κατακράτηση των ρεόντων υδάτων, για σκοπούς εμπλουτισμού των υπόγειων υδροφορέων και/ή μείωση πλημμυρικών φαινομένων. Συχνά κατασκευάζονται με τη χρήση συρματοκιβωτίων με πέτρες (gabion) κάθετα στη ροή του ποταμού. Το ΠΕΦΑ του ποταμού Γιαλιά στο Μαθιάτη Νο.2 NIC114 βρίσκεται στη κοίτη του ομώνυμου ποταμού. Κατά μήκος του ίδιου ποταμού υπάρχουν ακόμα 16 ΠΕΦΑ και ένας υδατοφράκτης (Κοτσίατη NIC017). Είναι σχετικά νέο φράγμα, αφού κατασκευάστηκε πριν έξι χρόνια. Τροφοδοτείται από τη ροή του ποταμού και η παρουσία του νερού είναι εποχική. Βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων της κοινότητας Μαθιάτη, σε απόσταση 2.95km βόρεια του κέντρου της κοινότητας. Η βλάστηση του υγροτόπου περιλαμβάνει τα θαμνώδη και δενδρώδη είδη Dittrichia viscosa, Vitex agnus-castus, Pinus brutia, Rubus sanctus, Salix alba, Tamarix sp., υγρολιβαδική με Juncus sp., και καλαμιώνες με Arundo donax, Phragmites australis και Typha domingensis. Στη πανίδα του υγροτόπου απαντώνται δυο είδη αμφιβίων,ο Pelophylax bedriagae και Βufotes viridis,ένα είδος ψαριού το Carassius auratus, και πέντε είδη πτηνών, το Ardea cinerea , Fulica atra , Cettia cetti, Delichon urbicum και Hirundo rustica. Βιβλιογραφικές αναφορές σημειώνουν την παρουσία της νεροχελώνας Mauremys rivulata, στον ποταμό και σε κατάντη υδατοφράκτη και ΠΕΦΑ (NIC017, NIC132), στα οποία εκπονήθηκαν πρόσφατα δράσεις διατήρησης των ενδιατημάτων της νεροχελώνας, στα πλαίσια του Έργου Life Plus “Βελτιώνοντας την κατάσταση διατήρησης των ειδών πανίδας στην Κύπρο: Από την αποκατάσταση των μικροενδιαιτημάτων των ειδών έως τη συνεκτικότητα του οικολογικού τοπίου- ICOSTACY” (1). Το είδος περιλαμβάνεται στα Παραρτήματα ΙΙ και ΙV της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την προστασία Οικοτόπων και Ειδών 92/43/ΕΟΚ, στο Παράρτημα ΙΙ της Σύμβασης της Βέρνης. Επίσης προστατεύεται από τον εθνικό νόμο Ν.153(Ι)/2003. Η κατάσταση διατήρησης της νεροχελώνα στην Κύπρο έχει χαρακτηριστεί ως μη-ικανοποιητική-κακή (U2) (2). Το ΠΕΦΑ είναι σε άμεση γειτνίαση με τον Τόπο Κοινοτικής Σημασίας του δικτύου Natura 2000 «Άλυκος Ποταμός – Άγιος Σωζόμενος» με κωδικό CY2000002 (δορυφορικό πολύγωνο που εντάχθηκε στο δίκτυο για την προστασία της νεροχελώνας). Την ημέρα της επιτόπιας επίσκεψης το ΠΕΦΑ υπερχείλιζε. Η βιολογική αξία του υγροτόπου χαρακτηρίζεται ως μεγάλη λόγω της σημαντικής βιοποικιλότητας που απαντάται στον υγρότοπο. Περίοδος αναφοράς πρωτογενών δεδομένων: 18/03/2015 Απογραφείς: Α. Παπαθεοδούλου, Κ. Αριστείδου, Λ. Σεργίδης (1) Οίκος (2011). Τεχνική έκθεση για την κατασκευή τεσσάρων (4) υδατοσυλλογών (ponds) και ενός (1) ποταμοφράκτη (weir) για την διατήρηση των ενδιαιτημάτων επιλεγμένων ερπετών στη Κύπρο (∆ράση Α2 Έργου LIFE09NAT/CY/000247). (2) EIONET- EEA http://bd.eionet.europa.eu/article17/speciesreport/?group=QW1waGliaWFucyAmIFJlcHRpbGVz&country=CY®ion= (Πρόσβαση 08/15) Βιβλιογραφική Παραπομπή στο Υγροτόπιο Κύπρου: Παπαθεοδούλου Α., Σεργίδης Λ., Μιχαήλ Κ., Emirzade Τ., Βίκτωρα Μ., Αναστάση Α. 2015 – (συνεχής ενημέρωση): Υγροτόπιο Κύπρου- Απογραφή των Κυπριακών Υγροτόπων. Δημοσιεύεται στο http://www.cypruswetlands.org, πρόσβαση [ημερομηνία].