Υγρότοποι της Κύπρου

Ο υδατογράκτης Πωμού PAF006 βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων της κοινότητας Πωμού, σε απόσταση 3.34km νοτιοανατολικά από το κέντρο της. Πρόκειται για ταμιευτήρα μεσαίου-υψηλού υψομέτρου, εντός κοίτης στενής ορεινής κοιλάδας. Κατασκευάστηκε το 1966, στη κοίτη του ποταμού Λειβάδι (Ξερός). Έχει χωρητικότητα 860,000 m3 και αποστραγγίζει λεκάνη απορροής 36,30km2 (1). Το νερό χρησιμοποιείται για σκοπούς άρδευσης, περιοχής 382 εκταρίων (1). Με βάση την κατηγοριοποίηση του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ) ανήκει στα «μεγάλα φράγματα» και στον κατάλογο της Διεθνούς Επιτροπής Μεγάλων Φραγμάτων (1). Περισσότερες σχετικές πληροφορίες -για τα κριτήρια κατηγοριοποίησης- βρίσκονται στην «Αρχειοθήκη» του Υγροτοπίου και στην ιστοσελίδα του ΤΑΥ. Αποτελεί μέρος του Αρδευτικού 'Εργου Χρυσοχούς, που έχει σκοπό την αξιοποίηση της ροής των ποταμών που πηγάζουν από τη βορειοδυτική πλευρά της οροσειράς του Τροόδους και την άρδευση περιοχών της κοιλάδας Χρυσοχούς και της γειτονικής παραλιακής πεδιάδας (2). Ορισμένα έτη δέχεται νερό από τον Υδατοφράκτη Ευρέτου (PAF001), με μεταφορά νερού. Από υδρογεωλογικής πλευράς, υπάρχει απαίτηση ροής εμπλουτισμού και προσδιορισμού της ελάχιστης οικολογικής παροχής, κατάντη του Υδατοφράκτη για σκοπούς εμπλουτισμού και διατήρησης των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας (3). Έχει προταθεί να αφήνονται 100.000 m³ νερού ετησίως με ρυθμό που να ευνοεί τον εμπλουτισμό κατάντη του Υδατοφράκτη (3). Η βιολογική του αξία είναι ουδέτερη. Η παρόχθια περιοχή του ταμιευτήρα είναι απότομη και δασωμένη (Pinus spp). Η παρόχθια περιοχή κατάντη καλλιεργείται και ο δίαυλος του ξηρού ρέματος, καθώς και η παρόχθια ζώνη, έχουν ευθυγραμμιστεί σε ορισμένα τμήματα. Η βλάστηση που απαντάται στον υγρότοπο περιλαμβάνει δεντρώδη/ θαμνώδη είδη όπως Tamarix sp., Sarcopoterium spinosum, Genista fasselata, Nerium oleander και καλαμιώνες με Arundo donax και Phragmites australis. Στη πανιδα καταγράφηκαν τα ψάρια Cyprinus carpio, Gambusia affinis, Rutilus rutilus. Ο υγρότοπος χρησιμοποιείται για ερασιτεχνική αλιεία.Στη λεκάνη απορροής καταγράφεται μεσαίας έντασης κυνήγι. Η πρόσβαση στη περιοχή δεν είναι πολύ εύκολη. Μέρος του Υδατοφράκτη εμπίπτει στην Ζώνη Ειδικής Προστασίας του δικτύου Natura 2000 «Δάσος Πάφου» (4) και στην αντίστοιχη Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (5). Επίσης μέρος του εμπίπτει σε Κρατικό Δάσος (6). Περίοδος αναφοράς πρωτογενών δεδομένων: 19/03/2014: Απογραφείς:Κ. Μιχαήλ, Μ. Βίκτωρα (1) Χριστοφίδης Ν., Κύρου Κ., Πιστή Ε., Ιωάννου Α., Αυγουστή Μ., Χατζηγιάννη Ν. (2009). Φράγματα της Κύπρου. Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, Υπουργείο Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος. (2) Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (χωρίς ημερομηνία): Πρωτόκολλο Πληροφοριών για Παροχή Εξειδικευµένων Υπηρεσιών για το Σχεδιασµό Πρωτοκόλλου Πληροφοριών που θα χρησιµοποιείται για την Οικονοµική Ανάλυση της Χρήσης Ύδατος και την Εφαρµογή Πολιτικών Τιµολόγησης Ύδατος σύµφωνα µε την Οδηγία Πλαίσιο Περί Υδάτων 2000/60/EK στην Κύπρο - Σύµβαση Αρ. 8/2006. (3) Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (2011). Εφαρμογή των Άρθρων 11, 13 και 15 της Οδηγίας Πλαίσιο Περί Υδάτων (2000/60/ΕΚ) στην Κύπρο. Παράρτημα ΙΙ- Αναλυτικό Πρόγραμμα Μέτρων. (4) BioCYPRUS (2009). Electronic database. Department of Environment. Ministry of Agriculture Natural Resources and Environment. (5) Hellicar M., Anastasi V., Beton D., Snape R. (2014). Important Bird Areas of Cyprus. Birdlife Cyprus, Nicosia, Cyprus. (6) Δεδομένα Τμήματος Δασών (Πρόσβαση 06/2015). Βιβλιογραφική Παραπομπή στο Υγροτόπιο Κύπρου: Παπαθεοδούλου Α., Σεργίδης Λ., Μιχαήλ Κ., Emirzade Τ., Βίκτωρα Μ., Αναστάση Α. 2015 – (συνεχής ενημέρωση): Υγροτόπιο Κύπρου- Απογραφή των Κυπριακών Υγροτόπων. Δημοσιεύεται στο http://www.cypruswetlands.org, πρόσβαση [ημερομηνία].