Υγρότοποι της Κύπρου

Ο υδατοφράκτης Αργάκας PAF011 βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων της κοινότητας Μακούντας, σε απόσταση 1.66km βόρεια της Κυνούσας που είναι ο πλησιέστερος οικισμός. Πρόκειται για ταμιευτήρα μεσαίου-υψηλού υψομέτρου, εντός κοίτης στενής ορεινής κοιλάδας. Κατασκευάστηκε το 1964, στη κοίτη του ποταμού Μακούντα. Έχει χωρητικότητα 990,000 m3 και αποστραγγίζει λεκάνη απορροής 50km2 (1). Το νερό χρησιμοποιείται για σκοπούς άρδευσης, περιοχής 321 εκταρίων (1). Με βάση την κατηγοριοποίηση του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ) ανήκει στα «μεγάλα φράγματα» και στον κατάλογο της Διεθνούς Επιτροπής Μεγάλων Φραγμάτων (1). Περισσότερες σχετικές πληροφορίες -για τα κριτήρια κατηγοριοποίησης- βρίσκονται στην «Αρχειοθήκη» του Υγροτοπίου και στην ιστοσελίδα του ΤΑΥ. Αποτελεί μέρος του Αρδευτικού 'Εργου Χρυσοχούς, που έχει σκοπό την αξιοποίηση της ροής των ποταμών που πηγάζουν από τη βορειοδυτική πλευρά της οροσειράς του Τροόδους και την άρδευση περιοχών της κοιλάδας Χρυσοχούς και της γειτονικής παραλιακής πεδιάδας (2). Ορισμένα έτη δέχεται νερό από τον Υδατοφράκτη Ευρέτου (PAF001), με μεταφορά νερού. Από υδρογεωλογικής πλευράς, υπάρχει απαίτηση ροής εμπλουτισμού και προσδιορισμού της ελάχιστης οικολογικής παροχής, κατάντη του Υδατοφράκτη για σκοπούς εμπλουτισμού και διατήρησης των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας (3). Έχει προταθεί να αφήνονται 300.000 m³ νερού ετησίως με ρυθμό που να ευνοεί τον εμπλουτισμό κατάντη του Υδατοφράκτη (3). Η βιολογική του αξία είναι μεσαία. Η παρόχθια περιοχή κατάντη καλλιεργείται και η αντίστοιχη περιοχή του ταμιευτήρα είναι απότομη και δασωμένη (Pinus spp). Αυτό το μικρό φράγμα δεν παρουσιάζει ενδιαφέρον για ειδικά έργα ρυθμίσεων στάθμης επειδή η κοίτη του ποταμού είναι ευθυγραμμισμένη και δεν έχουν διατηρηθεί παρόχθιες ζώνες. Η βλάστηση που απαντάται στον υγρότοπο περιλαμβάνει δεντρώδη/ θαμνώδη είδη όπως Tamarix sp. και καλαμιώνες με Arundo donax και Phragmites australis. Στη πανιδα καταγράφηκε το ψάρι Cyprinus carpio και το πτηνό Phalacrocorax carbo. Στη λεκάνη απορροής υπάρχουν εκτατικές καλλιέργειες και δενδρώδεις με ελιές και πορτοκαλιές. Η πρόσβαση στη περιοχή είναι αρκετά εύκολη. O Υδατοφράκτη εμπίπτει στην Ζώνη Ειδικής Προστασίας του δικτύου Natura 2000 «Δάσος Πάφου» (4) και στην αντίστοιχη Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (5). Επίσης βρίσκεται σε Κρατικό Δάσος (6) και μέρος του, σε Μόνιμα Απαγορευμένη Περιοχή Κυνηγιού (7). Βρίσκεται εντός της Κοντινής Ζώνης Προστασίας Φραγμάτων Πόσιμου Νερού και στη Ζώνη Προστασίας Γετρήσεων Πόσιμου Νερού (8). Περίοδος αναφοράς πρωτογενών δεδομένων: 14/02/2014 Απογραφείς: Α. Παπαθεοδούλου, Μ. Βίκτωρα, Κ. Παραγαμιάν (1) Χριστοφίδης Ν., Κύρου Κ., Πιστή Ε., Ιωάννου Α., Αυγουστή Μ., Χατζηγιάννη Ν. (2009). Φράγματα της Κύπρου. Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, Υπουργείο Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος. (2) Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (χωρίς ημερομηνία): Πρωτόκολλο Πληροφοριών για Παροχή Εξειδικευµένων Υπηρεσιών για το Σχεδιασµό Πρωτοκόλλου Πληροφοριών που θα χρησιµοποιείται για την Οικονοµική Ανάλυση της Χρήσης Ύδατος και την Εφαρµογή Πολιτικών Τιµολόγησης Ύδατος σύµφωνα µε την Οδηγία Πλαίσιο Περί Υδάτων 2000/60/EK στην Κύπρο - Σύµβαση Αρ. 8/2006. (3) Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (2011). Εφαρμογή των Άρθρων 11, 13 και 15 της Οδηγίας Πλαίσιο Περί Υδάτων (2000/60/ΕΚ) στην Κύπρο. Παράρτημα ΙΙ- Αναλυτικό Πρόγραμμα Μέτρων. (5) BioCYPRUS (2009). Electronic database. Department of Environment. Ministry of Agriculture Natural Resources and Environment. (5) Hellicar M., Anastasi V., Beton D., Snape R. (2014). Important Bird Areas of Cyprus. Birdlife Cyprus, Nicosia, Cyprus. (6) Δεδομένα Τμήματος Δασών (Πρόσβαση 06/2015). (7) Δεδομένα Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας (Πρόσβαση 06/2015). (8) Δεδομένα Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων (Πρόσβαση 07/2015). Βιβλιογραφική Παραπομπή στο Υγροτόπιο Κύπρου: Παπαθεοδούλου Α., Σεργίδης Λ., Μιχαήλ Κ., Emirzade Τ., Βίκτωρα Μ., Αναστάση Α. 2015 – (συνεχής ενημέρωση): Υγροτόπιο Κύπρου- Απογραφή των Κυπριακών Υγροτόπων. Δημοσιεύεται στο http://www.cypruswetlands.org, πρόσβαση [ημερομηνία].