Υγρότοποι της Κύπρου

Ο υδατοφράκτης Αρμίνου PAF020 βρίσκεται εντός των διοικητικών ορίων της κοινότητας Αγίου Νικολάου, σε απόσταση 2.83km βορειοανατολικά από την Αρμίνου που είναι ο πλησιέστερος οικισμός. Πρόκειται για ταμιευτήρα μεσαίου-υψηλού υψομέτρου, εντός κοίτης στενής ορεινής κοιλάδας. Κατασκευάστηκε το 1998, στη κοίτη του ποταμού Διαρίζου. Έχει χωρητικότητα 4,300,000 m3 και αποστραγγίζει λεκάνη απορροής 116km2 (1). Το νερό χρησιμοποιείται για σκοπούς άρδευσης και εμπλουτισμού (1). Με βάση την κατηγοριοποίηση του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ) ανήκει στα «μεγάλα φράγματα» και στον κατάλογο της Διεθνούς Επιτροπής Μεγάλων Φραγμάτων (1). Περισσότερες σχετικές πληροφορίες -για τα κριτήρια κατηγοριοποίησης- βρίσκονται στην «Αρχειοθήκη» του Υγροτοπίου και στην ιστοσελίδα του ΤΑΥ. Αποτελεί μέρος του 'Εργου του Νότιου Αγωγού και του Έργου Πάφου (2). Από τον Υδατοφράκτη Αρμινου ενισχύεται το δυναμικό του Υδατοφράκτη Κούρη (LIM034), μέσω σήραγγας εκτροπής νερού, εξασφαλίζονται παροχές για την τροφοδοσία του υπόγειου υδροφορέα και για την κάλυψη των απολήψεων για τις ανάγκες στην κοιλάδα του ποταμού του έργου Πάφου και για τις υψηλές ζώνες άρδευσης της κοιλάδας Διαρίζου (2). Η βιολογική του αξία είναι μεσαία. Έχει κατασκευαστεί σε τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους αλλά με πολύ λίγα σημεία με ήπιες όχθες για την ανάπτυξη υγροτοπικών συνθηκών.Ωστόσο η περιοχή έχει ενδιαφέρον για τη βιοποικιλότητα λόγω του ποικιλόμορφου τοπίου και του ρέματος διαρκούς ροής που συμβάλλει μέσα στον ταμιευτήρα. Η βλάστηση που καταγράφηκε στον υγρότοπο περιλαμβάνει δεντρώδη/ θαμνώδη είδη όπως Nerium oleander, Platanus orientalis, Populus sp., Tamarix sp. και καλαμιώνες με Arundo donax και Typha sp. Στη πανίδα καταγράφηκαν διάφορα είδη λιβελούλας και το πτηνό Alcedo atthis. Ο υγρότοπος χρησιμοποιείται για ερασιτεχνική αλιεία. Στη λεκάνη απορροής υπάρχουν εκτατικές καλλιέργειες, κάποιες διασκορπιμένες κατοικίες και ένας εκδρομικός χώρος. Στα πλαίσια toy προγράμματος Life “ Προστασία και διαχείριση περιοχών του Δικτύου NATURA 2000 στην Κύπρο” 2004-2008 στην κοιλάδα του Διαρίζου κατάντη του Υδατοφράκτη έγιναν δράσεις που μεταξύ άλλων περιλάμβαναν την εκπόνηση διαχειριστικού σχεδίου της περιοχής, τον εμπλουτισμό του Alnus orientalis στην κοιλάδα του Διαρίζου και τη δημιουργία τεχνητών λιμνών στην κοιλάδα του Διαρίζου (http://ec.europa.eu/environment/life/project/Projects, πρόσβαση 08/15). Μερικά μέτρα ανάντη της ουράς του Υδατοφράκτη βρίσκεται το «Γεφύρι του Τσιελεφού» που συγκαταλέγονται στον Α’ πίνακα των Αρχαίων Μνημείου του Τμήματος Αρχαιοτήτων. Επίσης στην ευρύτερη περιοχή του Υδατοφράκτη είναι ο χώρος με τα κατάλοιπα σωρού αρχαίας σκουριάς χαλκού στις τοποθεσίες "Σιδερούπολη" και "Σκουρκά" που συγκαταλέγονται στον Β’ πίνακα των Αρχαίων Μνημείου του Τμήματος Αρχαιοτήτων. (3). O Υδατοφράκτη εμπίπτει Ειδική Ζώνη Διατήρησης και στην Ζώνη Ειδικής Προστασίας του δικτύου Natura 2000 «Κοιλάδα Διαρίζου» (4) και στην αντίστοιχη Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (5). Επίσης βρίσκεται σε Μόνιμα Απαγορευμένη Περιοχή Κυνηγιού (6) και εντός της Κοντινής Ζώνης Προστασίας Φραγμάτων Πόσιμου Νερού (7). Περίοδος αναφοράς πρωτογενών δεδομένων: 11/06/2014 Απογραφείς: Μ. Βίκτωρα, Π. Κλώνης. (1) Χριστοφίδης Ν., Κύρου Κ., Πιστή Ε., Ιωάννου Α., Αυγουστή Μ., Χατζηγιάννη Ν. (2009). Φράγματα της Κύπρου. Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, Υπουργείο Γεωργίας Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος. (2) Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (2011). Εφαρμογή των Άρθρων 11, 13 και 15 της Οδηγίας Πλαίσιο Περί Υδάτων (2000/60/ΕΚ) στην Κύπρο. Παράρτημα ΙΙ- Αναλυτικό Πρόγραμμα Μέτρων. (3) Δεδομένα Τμήματος Αρχαιοτήτων (Πρόσβαση 06/2015). (4) BioCYPRUS (2009). Electronic database. Department of Environment. Ministry of Agriculture Natural Resources and Environment. (5) Hellicar M., Anastasi V., Beton D., Snape R. (2014). Important Bird Areas of Cyprus. Birdlife Cyprus, Nicosia, Cyprus. (6) Δεδομένα Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας (Πρόσβαση 06/2015). (7) Δεδομένα Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων (Πρόσβαση 07/2015). Βιβλιογραφική Παραπομπή στο Υγροτόπιο Κύπρου: Παπαθεοδούλου Α., Σεργίδης Λ., Μιχαήλ Κ., Emirzade Τ., Βίκτωρα Μ., Αναστάση Α. 2015 – (συνεχής ενημέρωση): Υγροτόπιο Κύπρου- Απογραφή των Κυπριακών Υγροτόπων. Δημοσιεύεται στο http://www.cypruswetlands.org, πρόσβαση [ημερομηνία].